یکی از ارکان کلیدی در نگهداری و پرورش طیور، کیفیت بستر یا پوشال مرغداری است. انتخاب صحیح این بستر نهتنها در سلامت و بهداشت مرغها تأثیر میگذارد، بلکه میتواند بازدهی تولید را نیز به شکل چشمگیری افزایش دهد. در واقع پوشال مرغداری بهعنوان یک لایه نرم و جاذب برای دفع رطوبت، مدفوع و حرارت بدن پرندهها عمل میکند و به مدیریت شرایط محیطی کمک مینماید.تا انتهای مقاله همراه ماشین سازی آمل برش باشید.
انواع پوشال مرغداری و ویژگیهای آن
در بازار انواع مختلفی از پوشال در دسترس است. در ادامه مهمترین انواع آن شرح داده میشود:
-
پوشال چوبی (Wood shavings):
تهیهشده از تراشههای چوب نرم نظیر کاج و صنوبر، این نوع بستر بهدلیل قابلیت جذب بالا و ایجاد محیط نرم برای مرغها بسیار پرطرفدار است. -
پوشال کاه و کلش:
اقتصادیتر و سبکتر، ولی از نظر میزان جذب رطوبت کمی پایینتر از پوشال چوبی است. مناسب برای فارمهایی با حجم پایین و هزینه کمتر. -
پوشال یونجه:
اگرچه کمتر رایج است، اما برای استانهایی با منابع فراوان یونجه، گزینه خوبی بهحساب میآید. -
پوشال پلت شده:
این نوع بستر بهصورت پلت و متراکم عرضه میشود. استفاده از آن نیاز به بررسی میزان متراکم بودن و قابلیت جذب دقیق دارد.
مزایا و فواید استفاده از بستر مرغداری مناسب
افزایش سلامت طیور
پوشال مرغداری با توان جذب بالا، مانع از تجمع رطوبت در بستر میشود. کاهش رطوبت بهمعنای کنترل رشد باکتریها و قارچها و کاهش احتمال ابتلای پرندهها به بیماریهایی مانند کلامیدیا و اسهال است.
بهبود کیفیت هوا
دفع رطوبت و مدفوع از طریق بستر خشک باعث کاهش تولید آمونیاک در محیط مرغداری میشود. این امر تنفس بهتر پرندهها و کارگران را بههمراه دارد.
راحتی و کاهش استرس
طیور با پوشال مرغداری نرم و مطلوب، در طول روز احساس راحتی بیشتری دارند که این موضوع باعث کاهش استرس و افزایش فعالیت طبیعی آنها مانند صرف غذا و آب خواهد شد.
کمک به افزایش بهرهوری
مرغی که در شرایط بهداشتی و محیطی مناسب نگهداری شود، بهطبع بازدهی بیشتری دارد. از جمله، افزایش وزن یا تخمگذاری در مرغهای مادر و تخمگذار.
اقتصادی بودن
اگرچه برخی از انواع این بستر قیمت بالاتری دارند، اما جذب بهتر رطوبت و طول عمر بیشتر مزایای آن میتواند در بلندمدت هزینههای جایگزینی و تهویه را کاهش دهد.
معیارهای انتخاب بهترین پوشال مرغداری
انتخاب درست آن نیاز به بررسی چندپارامتر دارد:
قابلیت جذب رطوبت
پوشالی مناسب است که بتواند حداقل ۲ تا ۳ برابر وزن خودش رطوبت را جذب کرده و از تجمع آن در سطح بستر جلوگیری نماید. تعداد دفعات تعویض را کاهش داده و محیط مرغداری را تمیز نگه میدارد.
اندازه ذرات
هرچه پوشال مرغداری ریزتر باشد، تماس با پاها و بدن پرنده بیشتر شده و باعث ایجاد فشار و حساسیت میشود. ذرات درشت و متوسط بهترین کارایی را دارند.
میزان گرد و غبار
پوشال مرغداری با گرد زیاد میتواند به مجاری تنفسی مرغها آسیب بزند. بهتر است نوع کمگرد و تمیز تهیه شود.
پایداری حرارتی
طبیعتاً پوشالی که هنگام فشردن حرارت تولید میکند، برای گرم کردن جوجهها مفیدتر است. این عامل بهویژه در مرغداریهای جوجهریزی بسیار حائز اهمیت است.
منشا و ایمنی
پوشالی که از چوبهای صنعتی یا آلوده تهیه شود، ممکن است مواد شیمیایی یا قارچ داشته باشد. بنابراین مهمترین نکته انتخاب پوشال مرغداری، اطمینان از منبع تمیز و بکر بودن چوب است.
مراحل آمادهسازی و نگهداری پوشال
برای استفاده مؤثر از این بستر، رعایت گامهای زیر ضروری است:
-
بررسی قبل از ورود به سالن
قبل از استفاده، پوشال مرغداری باید چک شود که تمیز، خشک و بدون آلودگی باشد. -
پخش اولیه بستر
به ضخامت ۵ تا ۷ سانتیمتر بر همه سطح سالن بهصورت یکنواخت پخش گردد. -
تهویه مناسب
در طول دوره، تهویه مرغداری باید تنظیم شود تا بستر سریع خشک بماند. -
کنترل رطوبت و تعویض جزئی
در صورت تجمع زیر ۴۰٪ فضله در سطح، روی بستر خشک جدید پخش میشود. تعویض کامل بین دورهها صورت گیرد. -
شستشو و ضدعفونی قبل از دوره جدید
بستر قدیمی خارج و سطح سالن شسته شود. سپس ضدعفونی با مواد مجاز دامپزشکی انجام شود.
مشکلات متداول و راهکارها
تجمع رطوبت و رشد قارچی
راهکار: افزایش تهویه، افزودن پوشال مرغداری سالم روی بستر مرطوب، کنترل میزان واردشده رطوبت از خوراک و آبخوریها.
تولید بوی نامطبوع (آمونیاک)
راهکار: جایگزینی جزئی یا کلی بستر، استفاده از تهویه کافی و کفکشی مرتب بستر.
بستر خیلی سفت
راهکار: کاهش فشردگی پوشال، افزایش ضخامت لایه رویی و ریختن بستر خشک تازه.
وجود حشرات (کک، مایت)
راهکار: رعایت بهداشت در سالن، پاکیزه نگهداشتن محیط اطراف و استفاده از ضدکنههای مناسب پس از مشورت با دامپزشک.
نکات اقتصادی برای بهرهوری بیشتر
-
خرید عمده و فصلی:
پوشال مرغداری در فصول کمتقاضا، با قیمت اقتصادیتری عرضه میشود. -
جایگزینی با سایر منابع:
در مکانهای روستایی، میتوان از ترکیب پوشال با پوست برنج یا پوسته بلال استفاده کرد تا هزینهها کاهش یابد. -
بازیافت بستر خروجی:
بعد از پایان دوره، پوشال تجمعیافته را میتوان بهعنوان کود یا تغذیه گاو و گوسفند استفاده نمود.
مقایسه پوشال مرغداری با سایر انواع بستر
نوع بستر | مزایا | معایب |
---|---|---|
پوشال چوبی | جذب بالا، دوام زیاد، راحتی پرنده | قیمت بالاتر نسبت به کاه و کلش |
پوشال کاه و کلش | اقتصادی، سبک | جذب و قابلیت نگهداری رطوبت پایینتر |
یونجه | در دسترس و بوممحیطی | احتمال رشد کپک، جذب نسبتاً کمتر |
پوشال پلت شده | متراکم و کنترلشده | نیاز به بررسی کیفیت و قابلیت جذب دقیق |
تجربه فارمهای موفق در استفاده از پوشال مرغداری
-
فارم آمل شماره ۱ (مرغ گوشتی):
استفاده از پوشال مرغداری چوبی با قطر حدود ۷سانتیمتر، کاهش ۳۰٪ در مرگومیر ناشی از بیماری و کاهش مصرف خوراک تا ۱۵٪ را گزارش کرد. -
مرغداری تخمگذار در خطه مازندران:
ترکیب پوشال چوبی و پوست برنج با نسبت ۷۰/۳۰، باعث افزایش کیفیت تخم (کلسیم پوسته محکمتر) و کاهش زباله بستر شد.
جمعبندی و توصیه نهایی
برای انتخاب و استفاده بهینه از پوشال مرغداری، موارد زیر اهمیت دارند:
-
اولویت با بسترهای چوبی با جذب و قابلیت تهویه مناسب است.
-
ضخامت لایه اولیه بین ۵ تا ۷ سانت، تهویه مناسب و کنترل مداوم رطوبت.
-
در صورت وجود مشکلات، استفاده از راهکارهای ساده مانند بستر خشک بیشتر، کنترل تهویه و ضدعفونی.
-
بررسی صرفه اقتصادی با خرید در زمان مناسب و بازیافت بستر پس از دوره.
در نهایت، پوشال مرغداری نقش اساسی در ارتقای سلامت و بهرهوری طیور دارد. یک انتخاب هوشمندانه و مدیریت مناسب آن، میتواند بهصورت مستقیم در کیفیت تولید، کاهش هزینهها، و سودآوری کمک کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر به فروشگاه ما سر بزنید.